پوستر چیست؟

پوستر یک اثرچاپ و تکثیر شده است از یک موضوع ، درباره یک رویداد یا واقعه خاص جهت اطلاع رسانی به قشر گسترده ای از مخاطبین جامعه ، ارایه می شود . ” پوستر ”  گونه ای دیگر از زیر مجموعه های هنر گرافیک است با سابقه بسیار قدیمی در تخته اعلان ، آگهی دستی ، برگه نمایش ، باسمه چوبی و جز اینها ، ولی از زمان ابداع لیتوگرافی رنگی با ویژگی های جدید) بطور مثال طرح ساده و رنگ بندی تند ) مطرح شده است . اگر چه نخستین پوستر انگلیسی در سال ۱۸۷۱ میلادی توسط” فدریک واکر ” به روش حکاکی روی چوب تهیه شد ، ولی ” ژول شره” فرانسوی را باید  ” پدر هنر پوستر ”  دانست .

سپس” تولوز – لوترک ” اهل فرانسه (۱۸۶۴-۱۹۰۱ م ) تحت تاثیر ” ژول شره ” و با بهرگیری از باسمه های ژاپنی عرصه تازه ای را در برابر هنر پوستر گشود. ” تولوز لوتـر ک ” طراح پوستر ، با سمه ساز و چاپگر اهل فرانسه ، اگر چه وی فقط ” سی و دو پوستر ” و تعداد کمی آگهی ، کتاب و جلد صفحه موسیقی و …. طراحی کرد اما نقش مهمی در شکل گیری و تحویل طراحی پوستر مدرن داشت .
در سال۱۸۹۱ میلادی اولین  پوستر خیره کننده خود را برای مجله در” مولن روژ”  طراحی کرد که بلافاصله موجب شهرت او شد . پیشگامان این هنر در کوشش های خود برای تلفیق مقاصد هنری و تبلیغاتی به ضرورت طراحی ساده و قوی پی بردند . در پیش تر از خلق پوستر توسط این هنرمندان ، آگاهی دادن خبر توسط تخته هایی به ابعاد ۷۵*۶۰ و فقط به صورت نوشتاری و قابلیت تک رنگ ویا دو رنگ امکان پذیر بود . حالتی گردن آویز داشت که به مثال پیراهن داخل سر می رفت . قسمتی در جلوی سینه او قرار می گرفت و قسمت دیگر آن به پشت کمر آویخته می شد ، در شهر مشغول به قدم زدن می شدند و مردم آن را مطالعه می کردند .
پس از جنگ جهانی دوم ، هنر پوستر در مراکز تحویل اولیه اش ( فرانسه – انگلیستان – روسیه و آلمان ) محدود نماند . به خصوص ، لهستان ، کوبا  ، ژاپن و بسیاری از کشورهای ” جهان سوم ” در این عرصه در خشیده اند . در ایران نیز از دهه ۱۹۶۰میلادی ، هنر پوستر با آثار ” مرحوم مرتضی ممیز ” و چند تن  از استادان  و  طراحان  گرافیک وارد  مرحله  تحویل  جدی خود شد . گر چه هنوز نمی توان از مکتب پوستر سازان ایرانی نمونه های ارزشمندی از هنر خود را ارایه داده اند .
برای پوستر نمی توان ابعاد قرار دادی منظور کرد ولی جهت نصب بر روی تابلوهای اعلانات غالباٌ  ابعاد  استاندارد  ۷۰* ۵۰ ویا  ۱۰۰*۷۰  را رقم می زنند .  به همین خاطر پوستر ها در همه جای دنیا به صورت عمودی تعریف شده است .
طراحی بردهای درون شهری جهت نصب پوستر تابع این ابعاد استاندارد است یعنی نسبت چند ۵۰ سانت به طول  و چند ۷۰ سانت به عرض  . ولی در خصوص پوسترهای فانتازیست این ابعاد بصورت آزاد عمل می شود که امروزه بسیار شاهد آن هستیم . پوستر از جمله متداول ترین نوع ساختار گرافیکی است که معمولاٌ از دو عامل مهم ” پیام ” و ” تصویر ” تشکیل شده است .عملکرد پوستر ارتباط برقرار کردن میان افراد جامعه با موضوع تبلیغ  می باشد . در بیشتر مواقع حامل پیام و آگهی دادن یک خبر و اطلاع ، بصورتی که بیانگر رویداد در گذشته و یا زمان حال ویا نوید از خبر در آینده باشد .

“پوستر ها ” به گونه های مختلف تقسیم می شود:

۱-  پوستر با عناوین ” شناختی ” : ( مثل پوستر ها ی بازیکنان فوتبال ، معرفی شهرهای دیدنی و…).
۲- پوستر با مطالب و عناوین ” خبری ” : ( بطور مثال پوستر با عناوین جشنواره و سمینارها و….).
۳- پوستر با عناوین ” آموزشی و تربیتی ” : ( مثلاٌ نمایشگاه لوازم آموزشی و کمک آموزشی – پوستر بهداشت و سلامتی)
۴- پوستر با عنوان ” فراخوان ویا دعوت به بازدید ” : ( مثل فراخوان و یا دعوت به سمینار – فعالیت هنری و…).
۵- پوستر جهت” اطلاع رسانی” : ( کمک به مردم محروم و زلزله زده بم – عناوین سیاسی – فرهنگی و…).
۶- پوستر با موضوع ” اقتصاد و تجارت ” : ( پوستر برای فعالیت تجاری مثل عطرها – پوشاک – فروش فوق العاده محصولات یک موسسه – تبلیغ ساعت های …).
طبقات اجتماعی بیننده ، نوع رنگ ، فونت نوشتاری ، ایجاد فضا و حتی قطع و اندازه پوستر نیز انتخاب می شود .

عناصر مهم در طرح یک پوستر :

الف) توازن: ایجاد ارتباط بصر بین عناصر تشکیل دهنده پوستر که به دو صورت می باشد ۱- توازن سنت یا توازن متقارن
که بیشتر بومی و سنتی و به صورت آرامش دهنده می باشد .
۲- توازن غیر سنتی و یا غیر متقارن : دراین شیوه از کار تحرک و سر زندگی از ویژگی ها ی این بخش می باشد .
ب )- وحدت : تمام قسمت های پیام رسان باید نوعی یگانگی را نشان دهد ، برا ی رسیدن به وحدت باید به موارد زیر توجه کرد و آن را به کار گرفت .
۱- تداخل بخش های پیام رسان در یگدیگر برای آسان کردن و سیال نمودن یک بخش در بخش دیگر .
۲- استفاده از زمینه پشت کار .
۳- استفاده از زمینه به عنوان یک محدوده یک دست یا فضای خالی ( زیر ساخت جهت نشست بهترکار ).
ج)- حرکت: شکل دادن به اجزاء متشکله باید به گونهای باشد که بی اختیار نگاه بیننده از یک سوء به سوی دیگر همانطور که مورد نظر طراح بوده جلب شود .

موارد زیر در ایجاد حرکت نقش اساسی دارند .

۱- بکار بردن خطوط جهت دار که چشم را هدایت کند .
۲- اضافه کردن تصویری که حرکت را تداعی کند .
۳- گروه بندی عناصر موجود در کار .
د)-تاکید:اختصاص در جات متغیر از اهمیت نسبت به عوامل متعدد تشکیل دهنده پوستر را تاکید می گویند.

این کیفیت از عوامل زیر بدست می آید:

۱-استفاده از اشکال زیر ساختی متناقض در پشت تصویر یا قرارگیری حروف در زیر کار .
۲- استفاده از فضای باز به مقدار زیاد .
۳- استفاده از اندازه  و رنگ های متضاد در ایجاد فونت .
۴- ترکیب و ایجاد یک عنصر بزرگ تر در تصویر .
۵- تغییر در ایجاد فونت به گونه ای که بتواند در بطن پوستر تاکید و توجه بیشتری را تداعی کند .
۶- جاذبه مخصوص یا یک احساس یا بیان یک عقیده در جهت جذب بیننده و هدایت و حرکت او .

ویژگی های پوستر :

۱- توجه بینده را به خود جلب کند و وی را به پیگری و خواندن آن ترغیب کند .
۲- به شیوه ای منطقی دارای نظم باشد .
۳- مخاطب را در برابر خود متوقف کند (حداقل زمان برای نظاره ۱۵ ثانیه را بتواند در دید مخاطب ایجاد کند ) .
۴- به خوبی مخاطب خود را بشناسد .
۵-بتواند با مخاطب خود ارتباطی بی واسطه بر قرار کند و معما گونه و گنگ نباشد .
۶- خوانا  بودن  مطالب و حروف را  دارا  باشد .
۷-آمیزش جذابی از حروف و تصاویر را به نمایش بگذارد .
۸- به خوبی عناصر اصلی طراحی را  به  خدمت  بگیرد .
۹-بتواند به نحو احسن مفهوم اصلی پیام را به  مخاطبین خاص خود منتقل کند .
۱۰- علاوه بر دید بصری ، تفکر مفهومی را نیز در بیننده القا کند .

به هر شکل پوستر ها باید به گونهای باشند که بتوانند در انتقال پیام تاثیر گذار باشند . در شروع کار پوستر قبل از هر کاری باید فکر و تجسم دقیقی از آنچه می خواهید بر روی کاغذ به صورت طرح اولیه منعکس کنید ، داشته باشید . اطلاعات مهم و کلیدی را انتخاب کرده و به نسبت اولویت آنها را طبقه بندی کنید . فضای رنگی را به تناسب موضوع در کنار یک  کاغذ  یادداشت نموده و سپس چیدمان های تصویری که از قبل در ذهن شما انتخاب شده است و یا می خواهید طراحی کنید ، در کادر پوستر خود چیدمان کنید . نقطه کانونی و یا نقاط طلایی که می تواند بیشتر مخاطبان را جذب پوستر اجرای شما نماید را در نظر بگیرید.
شیوه نوشتاری ، انتخاب فونت و یا طراحی و اجرای فونت ، تاکید ها ، اشارات و غیره … را در طراحی اولیه پوستر خود نشان دهد . پس از اتود اولیه ، شروع به اجرای طرح محکم و مطالعه شده ، می توانید برای اجرای کار ، قدم اولیه را بر دارید . اکنون ایده اصلی پوستر شما با عناصر ترکیب یافته ای چون : اولویت های نوشتاری ، تصویری ، فونت ها و اشارات و غیره با هم هماهنگ هستند.
علاوه بر موارد ذکر شده موارد مهم دیگری چون : شناخت ظرفیت های بصری گوناگون چون خط ، حجم ، تعادل ، توازن ، تقارن و غیره ….، اهمیت خود را د ارا  می باشد . شناخت هارمونی رنگ ها و متناسب ساختن آن با موضوع پوستر و یا محیط تاثیر گذار بر آن ، دارای اهمیت ویژه ای می باشد . یا می توان گفت شناخت منطقی خاصیت رنگ ها و تاثیر روانی آن بر دید بصری مخاطب بسیار موثر در جذب دید بیننده خواهد بود .
در آخر باید بر این موضوع تاکید کرد که چیدمان فاصله حروف اصلی ، نسبت به لبه های کار در سه سمت : چپ ، راست و بالا با فاصله  ۲/۵ سانتیمتر و در قسمت پایین کادر پوستر ۳ سانتی متر می باشد .
پوستر ها با هر عنوانی که باشند باید حس و عواطف هنرمند را در خود جای دهند و هنرمند متعهد به دور از موضوعات رایج در بازار و کلیشه ای ، باید خلاق و نوآور باشد و همیشه آماده ارایه موضوعات جدید با تکنیک های نو ، برای مخاطبین خاص خود باشند.
لذا هنری جای تفکر و تامل دارد که بتواند با جامعه اطراف خود بر خوردی تازه و ارتباطی سازنده داشته باشد . در غیر این صورت مثل آب راکدی می ما ند که بعد از مدتی می گندد. گل زیبا است ولی اگر یک گل را به صورت مداوم و توسط اشخاص متفاوت در طول بیست سال ببینید ، دیگر آن گل برای شما زیبای روز اول را ندارد و چه بسا تنفری در شما به وجود می آورد که نتایج آن جبران ناپذیر است .
سعی و تلاش یک هنرمند باید براساس استانداردها و سا ختار های تعریف شده ، ولی با معیار و اسلوب جدید باشد .